Touto-bono
Salvia sclarea
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Erbo-di-bons-ome-blanc, Sauvieto-de-prat, Erbo-di-plago.
Noms en français : Sauge sclarée, Toute bonne.
Descripcioun :La touto-bono, que trachis long de camin e de routo, es uno planto pulèu forto, ramificado, lanouso emé d'óudour. Li fueio (e li bratèio) soun larjo. Coumpara emé la sàuvi-d'Etioupìo que ié sèmblo un pau.
Usanço :La touto-bono, coume soun noum lou dis èi vertuouso contro mant un proublèmo. Ajudo à sougna e sarra li plago, èi bono pèr li mau de vèntre (digestioun e règlo), pèr limita li susour, lou coulesteròu e lou sucre dóu sang. Ajudo peréu pèr amoureja e proun enca. Li fueio e li flour podon èstre boutado dins lou manja pèr douna de goust (bevendo, sucrarié,counfituro, soupo...).
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Salvia
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 30 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Camin
- Ermas
- Champ
- Colo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Pontico
Ref. sc. : Salvia sclarea L., 1753
Vesso(-di-meissoun)
Vicia segetalis
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Vesce des moissons.
Descripcioun :Sèmblo proun à la vesso-fèro, Vicia sativa, pamens se n'en destrìo qu'a li flour pu pichoto (< 1,6 en liogo de > 2 cm) amé d'alo pus acoulourido, de fuioun mai en lanço, de grano pu pichoto (< 3 mm) e subretout de dóusso mens longo (<6 mm) e negro un cop maduro.
Usanço :La flour èi manjadisso. Coume pèr li jaisso, èi pas counseia de manja de grano de vesso, que soun empouisounanto e dounon uno malautié néuroulougico, lou latirisme (presènci d'ODAP).
Port : Grando erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Vicia
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,6 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Mars à juliet
Liò : Champ
- Camin
- Ermas
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Irano-touranienno
Ref. sc. : Vicia segetalis Thuill., 1799
(= Vicia sativa subsp. segetalis (Thuill.) Celak., 1875 )